Ciepło – zasady rozliczeń, przyczyny wzrostu kosztów

Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Obowiązek ten zawarty w art. 1 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest istotny w związku z zapisami innych ustaw regulujących różne sfery działalności spółdzielczej i okołospółdzielczej, takie jak np. dostawa wody i odbiór ścieków, dostawy ciepła, gospodarka odpadami i inne. W ustawach regulujących te działalności mowa jest o właścicielach nieruchomości i ZARZĄDCACH nieruchomości, nakładane są na nich obowiązki związane z prawidłowym zarządzaniem nieruchomościami.

Zgodnie prawem energetycznym, art. 45a, ust. 9, zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku. I dalej w ust. 10: zarządca budynku wielolokalowego wprowadza wybraną metodę, o której mowa w ust. 9, w formie wewnętrznego regulaminu rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację w budynku, zwanego dalej „regulaminem rozliczeń”.

W Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej obowiązuje „Regulamin rozliczania kosztów dostawy ciepła do budynków i dokonywania rozliczeń za centralne ogrzewanie w poszczególnych lokalach w zasobach mieszkalnych Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej”. Jest on dostępny na stronie internetowej www.wsm.pl.

Układ pomiaru i rozliczeń kosztów ciepła w poszczególnych budynkach składa się z wielu elementów, przy czym dla ustalenia kosztów najważniejsze z nich to:

1. umowa na dostawę ciepła – w niej określona jest moc zamówiona, z której wynikają opłaty stałe związane z gotowością dostawcy ciepła do jego ciągłego dostarczania;
2. układ pomiarowy dostawcy ciepła – układ mierzy ilość dostarczanego ciepła w GJ i po przemnożeniu przez stawki wynikające z Taryfy Veolia Warszawa SA otrzymujemy koszt ciepła zużytego do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynku;
3. regulator pogodowy – w każdym z budynków zamontowany jest czujnik temperatury zewnętrznej, według którego uruchamiane jest ogrzewanie. Obecna nastawa regulatorów pogodowych w Osiedlu Zatrasie to 14˚C. Oznacza to, że przy spadku temperatury zewnętrznej poniżej 14˚C załącza się system ogrzewania;
4. podzielniki kosztów zamontowane na grzejnikach w poszczególnych lokalach – ich wskazania służą do podziału kosztów ogrzewania na poszczególne lokale.

Najwięcej kontrowersji wśród mieszkańców wzbudza zastosowanie podzielników do pomiaru zużycia ciepła w lokalach i rozliczania kosztów. W Osiedlu Zatrasie zastosowane są podzielniki kosztów ogrzewania Techem. Są one wyposażone w dwa czujniki, które stale mierzą temperaturę grzejnika i pomieszczenia. Na tej podstawie obliczają zużycie. Podzielniki kosztów ogrzewania Techem mają własne zasilanie w energię elektryczną i dlatego działają niezależnie od sieci energetycznej.

Możliwość zastosowania do rozliczeń podzielników kosztów ogrzewania wynika wprost z ustawy Prawo Energetyczne art. 45a ust 8: koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2, rozlicza się w części dotyczącej ogrzewania, stosując metody wykorzystujące dla lokali mieszkalnych i użytkowych: wskazania ciepłomierzy, wskazania podzielników kosztów ogrzewania. Zasady działania i stosowania muszą być zgodne z normą PN-EN 834:2013-12/AC „Podzielniki kosztów ogrzewania do rejestrowania zużycia ciepła przez grzejniki”.

Dlaczego w ogóle stosujemy podzielniki kosztów ogrzewania, a nie ciepłomierze, na których każdy w prosty sposób mógłby odczytać ilość zużytego ciepła? Wynika to z budowy układów centralnego ogrzewania w starszych budynkach. Instalacje nie były przystosowane do indywidualnego rozliczania ciepła. Brak jest poziomych rozprowadzeń sieci umożliwiających pomiar zużycia ciepła do lokalu jednym ciepłomierzem. Instalacje prowadzone są pionowo i do każdego pionu podłączane są grzejniki na poszczególnych kondygnacjach. Chcąc mierzyć zużycie ciepła ciepłomierzami, należałoby je zamontować przy każdym grzejniku, co przy cenie jednego ciepłomierza, zaczynającej się od 400 zł, generowałoby koszty niewspółmierne do możliwych do osiągnięcia korzyści. W tej sytuacji pozostaje rozliczenie kosztów ciepła według powierzchni ogrzewanych lokali – metoda, która w znikomym stopniu kształtuje postawy prooszczędnościowe – lub rozliczenie według podzielników kosztów ogrzewania, które przy jednoczesnym umiejętnym korzystaniu z ogrzewania mogą przynieść korzyści użytkownikom. Porównanie kosztów centralnego ogrzewania w Osiedlu Zatrasie, w budynku bez podzielników i budynku o zbliżonej powierzchni, ale wyposażonym w podzielniki pokazało, że w budynku bez podzielników zużywane jest ok 30% więcej energii na potrzeby ogrzewania.

Napisałem wcześniej o umiejętnym korzystaniu z ogrzewania. Co należy przez to rozumieć? Grzejnik, aby efektywnie oddawać ciepło do pomieszczenia, powinien być całkowicie odsłonięty, nie powinien być zabudowywany, zasłaniany meblami ani innymi zasłonami. Każda przesłona utrudniająca przepływ powietrza wokół grzejnika zmniejsza jego zdolność do ogrzewania pomieszczenia. Podzielnik kosztów wyposażony jest w czujnik temperatury grzejnika i temperatury otoczenia i na podstawie różnicy tych temperatur w funkcji czasu oblicza zużycie. Nie należy zatem doprowadzać do sytuacji, kiedy różnica ta jest duża przez dłuższy czas. Taka niekorzystna sytuacja ma miejsce, gdy długotrwale wietrzymy mieszkanie przy włączonych grzejnikach lub zostawiamy nad włączonym grzejnikiem uchylone okno. Wietrzyć mieszkania należy intensywnie, ale krótko, otwierając okna na czas niezbędny do wymiany powietrza w pomieszczeniu bez jednoczesnego wychładzania ścian i mebli. Czyli wietrzymy krótko, intensywnie i często, i w ten sposób wykorzystujemy ciepło zgromadzone w wyposażeniu mieszkania do ponownego ogrzania wymienionego w mieszkaniu powietrza.

Trochę uwagi należy również poświęcić głowicom termostatycznym przy grzejnikach. Od ich sprawnego działania zależy prawidłowa gospodarka ciepłem w mieszkaniu. Po zakończonym sezonie grzewczym warto pozostawić je w pozycji maksymalnie otwartej (na 5), pozwalając na rozprężenie wewnętrznej poduszki gazowej. W sezonie grzewczym warto co jakiś czas otworzyć i zamknąć zawór co zapobiegnie osadzaniu się kamienia kotłowego wewnątrz zaworu. Warto również sprawdzać, czy zawór po zakręceniu rzeczywiście zmniejsza dopływ nośnika ciepła do grzejnika – jeżeli zawór uległ zacięciu należy zgłosić ten fakt w administracji.

Indywidualne nawyki i sposób korzystania z lokali to jedno, ale na wzrost kosztów ogrzewania wpływ mają też czynniki obiektywne:

1. w 2019 roku po wielokrotnych interwencjach mieszkańców zlecono dostawcy ciepła przestawienie regulatorów pogodowych z 12˚C na 14˚C, przez co ogrzewanie budynków uruchamia się przy wyższej temperaturze zewnętrznej;
2. sezon grzewczy 2020/2021 trwał dłużej niż poprzedni;
3. zaliczka na centralne ogrzewanie w wysokości 2,00 zł/m² została ustalona w październiku 2016 roku i bazowała na cenach ciepła z tamtego okresu. Od tego czasu opłaty stałe (niezwiązane ze zużyciem) związane z dostawą ciepła wzrosły o 22%;
4. od marca 2020 roku żyjemy i pracujemy w rygorach związanych z pandemią, więcej czasu spędzając w mieszkaniach, co przekłada się zauważalnie na zużycie prądu, wody oraz ciepła właśnie;

Jeśli ktoś ma wątpliwości dotyczące rozliczenia kosztów ogrzewania, w ciągu dwóch tygodni od daty otrzymania rozliczenia może złożyć pisemną reklamację w Administracji Osiedla. Złożenie reklamacji nie wstrzymuje rozliczenia mieszkańca ze Spółdzielnią (Rozdział I §9 Regulaminu rozliczania kosztów ciepła na podgrzanie wody oraz kosztów zużycia wody i odprowadzenia ścieków w zasobach WSM).

W przypadku gdy reklamacja nie zostanie uznana, można złożyć wniosek o rozłożenie należności na raty.

Andrzej Braun
Zastępca ds. technicznych
dyrektora Osiedla Zatrasie